ภาพรวมหลักสูตร
การพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนคือการส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนสามารถบริหารจัดการความต้องการของชุมชน ออกแบบแนวทางการใช้ทรัพยากรหรือแก้ไขปัญหาต่างๆ สอดคล้องกับบริบทและยุคสมัย การเตรียมความพร้อมให้พลเมืองมีพื้นที่ทำงานร่วมกันภายใต้แนวคิดการนำร่วม เข้าใจหลักการคิดเชิงระบบ สามารถวิเคราะห์ข้อมูลประวัติศาสตร์และต้นทุนทางสังคมเพื่อสร้างเป้าหมายและยุทธศาสตร์ที่เอื้อให้เกิดการปฏิบัติงานร่วมกันระหว่างภาครัฐ ภาคธุรกิจ และภาคประชาสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ คือกลไกสำคัญต่อการสร้างความเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรม
วัตถุประสงค์
- เพื่อให้ผู้ร่วมเรียนรู้เข้าใจขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมภายใต้แนวคิดการนำร่วมของสมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุข
- เพื่อให้ผู้ร่วมเรียนรู้เข้าใจกระบวนการสร้างเมืองแห่งความสุขจากคนที่มีประสบการณ์ทำงานในพื้นที่จริงจนเกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรม
- เพื่อให้ผู้ร่วมเรียนรู้ได้แลกเปลี่ยนมุมมองการนำองค์ความรู้และประสบการณ์ไปประยุกต์ใช้สร้างเมืองแห่งความสุขในบริบทอื่นๆ
- เพื่อให้ผู้ร่วมเรียนรู้ตระหนักถึงบทบาทและความสำคัญของตนเองในฐานะพลเมืองตื่นรู้ (active citizen)
เนื้อหาการเรียนรู้
รวมคน (collective action)
เรื่อง | เนื้อหา | เป้าหมาย |
รู้จักพังงาเมืองแห่งความสุข | ประวัติศาสตร์เมืองพังงาสี่ยุค
- ยุคที่มุสลิมตั้งรกราก (เกาะ/ริมชายฝั่ง)
- ยุคทำเหมืองแร่ดีบุก
- ยุคทำเกษตรกรรม
- ยุคอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว
|
- เข้าใจความแตกต่างหลากหลายด้านวัฒนธรรม ศาสนา กลุ่มชาติพันธุ์อาชีพ
|
| 4 ปัจจัยทำให้พังงาคือเมืองแห่งความสุข
- ทรัพยากรธรรมชาติและแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงาม
- วัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์
- ปฏิสัมพันธ์อันดีของคนในชุมชน
- ความมั่นคงของอาชีพและรายได้
|
- ทุนทางสังคมและความเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ของเมืองพังงา
|
จากการกดทับทางจิตวิญญาณสู่การสร้างสรรค์แนวคิดพังงาแห่งความสุข | ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมในจังหวัดพังงา
- สร้างเครือข่ายชาวบ้านที่เป็นสถานะหนึ่งของ องค์กร
- สร้างเครือข่ายชาวบ้านที่เป็นตัวตนของชาวบ้านเอง
|
- อุปสรรคในการขับเคลื่อนงานภาคประชาสังคม / ผลกระทบที่เกิดขึ้น
- จิตวิญญาณที่ถูกกดทับและแนวทางการหาทางออก
|
|
- สึนามิ ความรู้สึกร่วม และการทลายกำแพงทางความคิด
|
- เข้าใจภูมิหลังและจุดเปลี่ยนทางความคิดที่นำไปสู่การสร้างวาทกรรมพังงาแห่งความสุข
|
| แนวคิดพังงาแห่งความสุข
- ลดความคิดเชิงปฏิปักษ์เรื่องจังหวัดจัดการตนเองซึ่งมักแฝงนัยความไม่เป็นอันหนึ่งอัน เดียวกันระหว่างประชาชน หน่วยงานภาครัฐและธุรกิจ
- ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมโดยตกอยู่ภายใต้แนวคิดองค์กรใดองค์กรหนึ่งไม่อาจนำมาซึ่งการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริงได้
|
- รับรู้ลำดับเหตุการณ์การระดมคนทั้งจากองค์กรที่เป็นทางการ (formal organization) และกลุ่มขนาดเล็กที่ มิได้เป็นทางการ (informal groups) มาสร้างเป้าหมายร่วมกันอย่างอิสระ
|
“คนจริงทำจริงสุขจริง” กลยุทธ์สร้างเครือข่ายคนทำงานขับเคลื่อนสังคมอย่างยั่งยืน | อะไรคือ “คนจริง ทำจริง สุขจริง”
- คนจริง (Active Citizen) หมายถึงคนที่มีความ มุ่งมั่น จริงจัง จริงใจ ทุ่มเท เสียสละ กัดไม่ปล่อย
- ทำจริง (Practical Model) หมายถึง ทำงานโดยการใช้ชีวิตในพื้นที่จริง บนข้อมูลจริง จนรู้จริง จนเกิดองค์ความรู้ที่เป็นรูปธรรม
- สุขจริง (Happiness Guaranteed) หมายถึง สุขที่จะได้ให้ สุขที่ได้รับ สุขที่ได้ดูแลทรัพยากร สุขที่เท่าเทียมและปลอดภัย สุขที่ได้กำหนดชีวิตตัวเองและดูแลความสุขให้อยู่ชั่วลูกหลาน
|
- ทฤษฎีปฏิบัติการรวมหมู่ (collective action) โดยสร้างอัตลักษณ์ร่วม (collective identity) และความทรงจำร่วม (collective memories)
- อธิบายเครือข่ายใยแมงมุมสมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุข
- เข้าใจเป้าหมายและวิธีการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ผ่านการจัดงานสมัชชาพังงาแห่งความสุข
|
สร้างเมือง (social movement)
เรื่อง | เนื้อหา | เป้าหมาย |
กระบวนการค้นหาและพัฒนาคนเพื่อสร้างทีมที่พร้อมเรียนรู้ |
- ค้นหาผู้นำธรรมชาติผู้พร้อมนำร่วมอย่างแท้จริง
- คุณสมบัติผู้นำธรรมชาติในพื้นที่
- มีสำนึกทางสังคม
- ซื่อสัตย์
- เข้าใจการคิดเชิงระบบ
- รู้จักตนเองและพร้อมที่จะเรียนรู้จากผู้อื่น
- กัดไม่ปล่อย
- เอื้อเฟื้อและจริงใจ
- กล้าคิด กล้าตัดสินใจ
|
- เข้าใจแนวทางการทาบทาม/คัดเลือกคนทำงานจากพื้นที่จริงผู้พร้อมทำงานภายใต้แนวคิดการนำร่วม
- ทุนมนุษย์ (Human Capital) ที่สมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุขมี
- การเคลื่อนตัวเข้าออกของคนทำงานจริงในแผนผังเครือข่ายใยแมงมุม
- เข้าใจสัมพันธ์แนวราบระหว่างกลุ่มแกนนำกับคนทำงานในพื้นที่
|
|
- ออกแบบและจัดกิจกรรมพัฒนาทีมงาน
- ทักษะการฟัง/การจับประเด็น
- การคิดเชิงระบบ
- การสื่อสารอย่างสร้างสรรค์
- วิทยากรมืออาชีพ
|
- ทุนความรู้ (Knowledge Capital) ที่สมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุขมี
- องค์ความรู้ที่ภาคประชาสังคมต้องให้ความสำคัญในการสร้างทีมที่ยั่งยืน
- เทคนิคการจัดกระบวนการพัฒนามนุษย์
|
|
- บรรยากาศและวัฒนธรรมการนำร่วมขององค์กร
- สร้างพื้นที่ปลอดภัยในการทำงาน
- พื้นที่กลางเชิงกายภาพ (ศูนย์ประสานงานเครือข่ายองค์กร ชุมชน) ที่สามารถสร้างการมีส่วนร่วมได้ (เวียนประชุม) และความรู้สึกเป็น “ครอบครัวเดียวกัน”
- ความเท่าเทียมกันของแต่ละประเด็นปัญหา
- เสียงทุกเสียงต้องได้รับการได้ยิน
- เชื่อมโยงแรงปรารถนาสร้างอนาคตพังงาแห่งความสุข
- ไม่ยึดรูปแบบการใช้อำนาจแนวดิ่ง
- ไม่มีการเลือกตั้ง
- แนวคิด “ระบบพี่เลี้ยง” คอยให้ความช่วยเหลือกันทั้งการทำงานและชีวิตความเป็นอยู่
|
- เข้าใจรูปแบบความสัมพันธ์ของทีมงานที่ให้คุณค่าเรื่องความเป็น “ครอบครัวเดียวกัน” มิใช่แค่เพื่อนร่วมงาน
|
การสร้างฐานข้อมูลเพื่อกำหนดยุทธศาสตร์พัฒนาเมือง |
- โครงการรัฐร่วมราษฎร์เดินหน้าพัฒนาสู่พังงาแห่งความสุข (ต้นกำเนิดการจัดการข้อมูลด้วยตัวเอง)
|
- อุปสรรคในการขับเคลื่อนงานภาคประชาสังคม / ผลกระทบที่เกิดขึ้น
|
|
- การจัดเวทีรับฟังความคิดเห็นเรื่องความสุขความทุกข์
|
- วิธีการเก็บรวบรวมและสังเคราะห์ข้อมูลเพื่อนำไปใช้ประโยชน์โดยภายประชาชน
|
|
- การนำข้อมูลชุมชนมาสร้างยุทธศาสตร์พังงาแห่งความสุข 10 ประการ
|
- กระบวนการสร้างยุทธศาสตร์พัฒนาเมืองอย่างมีส่วนร่วม
|
วิทยากรชุมชน

ไมตรี จงไกรจักร์ (บ่าว)
ตำแหน่งหน้าที่ปัจจุบัน
- นายกสมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุข
- ผู้จัดการมูลนิธิชุมชนไท
ประสบการณ์ทำงาน
- ประธานคณะกรรมการธนาคารชุมชนบ้านน้ำเค็ม
- ผู้ประสานงานเครือข่ายผู้ประสบภัยสึนามิ
- ผู้ประสานงานเครือข่ายชุมชนเพื่อการปฏิรูปสังคมและการเมือง
(คปสม.) - อดีตประธานสภาผู้ชมผู้ฟังรายการไทยพีบีเอส
- กรรมการ มูลนิธิชุมชนไท
การศึกษา
- ศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาการพัฒนาชุมชน มหาวิทยาลัยราชภัฎภูเก็ต

ชาตรี มูลสาร (จี้)
ตำแหน่งหน้าที่ปัจจุบัน
- ผู้อำนวยการสถาบันการเรียนรู้พังงาแห่งความสุข
- เลขานุการสมาคมประชาสังคมพังงาแห่งความสุข
ประสบการณ์ทำงาน
- คณะกรรมการบริหารงานจังหวัดแบบบูรณาการ
- ผู้ประสานงานเครือข่ายองค์กรชุมชนจังหวัดพังงา
- เลขานุการร่วมภาคประชาชน คณะกรรมการขับเคลื่อนสวัสดิการชุมชน จังหวัดพังงา
- ประธานคณะกรรมการพิจารณาโครงการภาคใต้
การศึกษา
- ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีพังงา

กำธร ขันธรรม (น้อย)
ตำแหน่งหน้าที่ปัจจุบัน
- ผู้จัดการฝ่ายพัฒนาธุรกิจสถาบันการเรียนรู้พังงาแห่งความสุข
ประสบการณ์ทำงาน
- ประธานสภาองค์กรชุมชน ต.ตากแดด จ.พังงา
- กรรมการธรรมาภิบาลจังหวัดพังงา
- ที่ปรึกษาผู้ตรวจราชการภาคประชาชน
- วิทยากรต้นแบบจังหวัด (ป.ป.ช.)
- วิทยากรกระบวนการเสริมสร้างความเข็มแข็งชุมชน (ป.ป.ส.)
การศึกษา
- รัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฎภูเก็ต
Urban Design, จังหวัดพังงา, ออกแบบเมือง